“Voor dorpels is barrièrevrijheid slechts één van de vele vereisten.”
Gustav Burger: raamdeuren en barrièrevrijheid.
Raamdeuren moeten veel kunnen. De ontwikkeling en montage ervan is verrassend complex. Vooral de dorpel is een element dat vele functies moet vervullen. Gustav Burger is hoofd Toepassingstechnologie voor raamwanden en schuifdeuren. In dit interview heeft hij het over de vereisten voor en moderne raamdeur en het verschil tussen over een dorpel heen kunnen rollen en helemaal geen dorpel.
Over het “barrièrevrij” zijn van raamdeuren wordt in vakkringen sterk gediscussieerd. Waarom is dat?
Omdat het niet helemaal duidelijk is wat barrièrevrij precies inhoudt en hoe belangrijk het is in vergelijking met de andere eisen die aan een dorpel worden gesteld. Terwijl er in Duitsland wordt gedebatteerd over hoe je ervoor zorgt dat je zo gemakkelijk mogelijk over een dorpel heenrolt, vindt men het in Italië door de toenemende zware regenval vooral belangrijk dat de dorpel een hoge dichtheid garandeert. Een wet van 1989 schrijft een maximale dorpelhoogte van 2,5 cm voor om architectonische barrières te vermijden. Over verdere verlaging heeft men het niet: klanten willen liever hogere dorpels om zichzelf tegen water te beschermen. De Duitse norm DIN 18040 stelt dat “deuraanslagen aan de onderzijde en dorpels” met een maximale hoogte van 2 cm alleen zijn toegestaan als ze “technisch noodzakelijk” zijn. Dit leidt in de praktijk tot veel discussies. Of om het met de woorden van professor Jörn Lass, directeur van het Institut für Fenstertechnik (ift) Rosenheim, te zeggen: “Het is een actueel thema vol contradicties op vlak van normen, regelgeving, aanbestedingen en techniek.”
Wat is het standpunt van Finstral in deze discussie?
Wij delen de mening van professor Lass dat raamdeuren, die de verbinding vormen tussen binnen en buiten, aan veel meer eisen moeten voldoen dan alleen barrièrevrijheid. En als ontwikkelaars proberen wij die eisen zo goed mogelijk met elkaar in evenwicht te brengen. Dit is zeker ook de reden waarom de normcommissies het thema zo lastig vinden. Een duidelijke regeling die rekening houdt met álle aspecten zou natuurlijk veel beter zijn voor iedereen.
Aan welke eisen moeten raamdeuren allemaal voldoen?
Bij raamdeuren is het onderste profiel van het vleugelkader blootgesteld aan de grootste belastingen: aan de ene kant wordt het thermisch belast omdat hier de zon op valt – zowel direct als indirect via de reflectie op de grond ervoor. Dan is er ook nog sprake van een mechanische belasting, want raamdeuren bevatten grote en dus zware ruiten die druk uitoefenen op het raamwerk onderaan. Om ervoor te zorgen dat het frame door de jaren heen niet gaat vervormen onder het gewicht, stabiliseren we het in gesloten toestand met ten minste twee veiligheidssluitdelen in de dorpel. Zo zijn bewegingen omhoog of omlaag, naar buiten of naar binnen uitgesloten. Dit voorkomt vervorming en zorgt ook voor een gelijkmatige aandrukkracht van de aanslagdichtingen. Dit klinkt allemaal erg technisch, maar het is uitermate belangrijk, want alleen vormstabiele profielen zorgen ervoor dat belangrijke functies van de deur, zoals regen- en luchtdichtheid, warmte- en geluidsisolatie of het vormen van een barrière tegen insecten, gedurende tientallen jaren gegarandeerd blijven. En ook de inbraakbescherming krijgt een aanzienlijke upgrade dankzij de sluitdelen aan de onderzijde. Als je geen dorpel hebt, zijn deze stabilisatiepunten en een aanslagdichting niet mogelijk. Het gaat maar om twee centimeter, waar je nog altijd gemakkelijk overheen kunt rollen, maar het is wel nodig om aan alle verschillende constructie-eisen te voldoen.
Dus u beveelt een lage dorpel aan in plaats van helemaal geen dorpel?
In de meeste gevallen wel, ja. Dat er geen barrières zijn, is natuurlijk belangrijk voor mensen met een beperking, dat staat buiten kijf. Maar dat betekent niet direct helemaal geen dorpel. Vaak is het voldoende als je er zonder problemen overheen kunt rollen. Bovendien hebben de oplossingen zonder dorpel die op de markt te vinden zijn gewoon veel nadelen.
Welke zijn precies de nadelen als er helemaal geen dorpel is?
Als er helemaal geen dorpelverhoging is, gaat er sprake zijn van waterinfiltratie. Dit water moet dan naar beneden worden afgevoerd via een complex gootsysteem, ongeacht of de dorpel zich op een plaats bevindt die afschermd is van weersinvloeden of niet. Dat is niet alleen een dure aangelegenheid maar ook alleen maar te realiseren bij nieuwbouw en verbouwingen, dus niet in geval van raamvervanging. Als er geen verhoging is, zijn er ook geen vergrendelingspunten mogelijk langsheen de dorpel. In de regel wordt dat opgelost met magneetdichtingen, maar die hebben nooit hetzelfde afdichtende effect als een aanslagdichting omdat er geen aandrukkracht is.
Wat vinden uw klanten van oplossingen zonder dorpel?
Daar is eigenlijk weinig vraag naar. Dit heeft zeker ook te maken met de aanzienlijke meerprijs van een dergelijke oplossing, als je deze goed wilt uitvoeren. Maar ook de toenemende zware regenval weerhoudt velen van het idee van helemaal geen dorpel.
Waar moet je op letten bij het plannen van een vlakke dorpel?
Volgens de RAL-montagerichtlijnen mogen vlakke dorpels alleen geïnstalleerd worden op plaatsen die afschermd zijn van weersinvloeden en/of die beschikken over een afwateringsgoot. Bovendien moet de vloer binnen vochtbestendig zijn. Voor huisdeuren is dit al jarenlang standaard en ook voor raamdeuren met vlakke dorpels zou dit in acht moeten worden genomen. Vooral grote dakterrassen met open borstweringen zorgen ervoor dat de wind het water op de terrasvloer tegen de deurelementen blaast. Daardoor ontstaat er een hogere nood aan dichte dorpelconstructies. Des te meer omdat er als gevolg van de klimaatverandering steeds vaker sprake is van zware regenval en extreme hitte.
U had het eerder over draai-kiepraamdeuren. Hebben hefschuifdeuren eigenlijk ook vergrendelingspunten langsheen de dorpel nodig?
Volgens ons niet. Bij hefschuifdeuren is de vleugel zwaar genoeg om voldoende aandrukkracht op de afdichting te garanderen. En de geleiderail van de schuifrail zorgt horizontaal voor een stabilisering van het vleugelkaderprofiel. Het gewicht en de geleiderail bieden ook optimale bescherming tegen inbraak. Daarom ook kunnen onze dorpels voor hefschuifdeuren nog vlakker worden uitgevoerd en kan er nog gemakkelijker overheen gerold worden.