Architectuur is het samenspel van verhouding, vorm en materiaal. En een pragmatisch invullen van de behoeften. En kozijnen? Deze zijn niet weg te denken uit dit dualisme van functie en esthetiek. Architecte Perrine Ernest spreekt in dit interview over de sleutelrol van kozijnen bij de vormgeving van gevels en gebouwen.

Welke rol speelt het kozijn als architectonisch vormgevingselement?
Glasoppervlakken zijn heel belangrijk bij de vormgeving van de gebouwschil. In tegenstelling tot een massieve wand reflecteert glas – indien gewenst – de afwezigheid van materiaal. Kozijnen vormen een ritmisch oppervlak en zorgen voor een zekere lichtheid. Conceptioneel zijn kozijnen een belangrijk vormgevingselement in de architecturale taal. Ze zijn het uitgangspunt voor een geometrische spel en dienen om het geheel samen te stellen. Kozijnen geven gevels karakter en zorgen voor de vormgeving van complete gebouwen.

Volgens welke esthetische criteria kiest u als architecte kozijnen uit?
Dat is afhankelijk van het betreffende gebouw en hangt van de bouwstijl en de concrete eisen af. Het totale resultaat moet harmonisch zijn. Wat we op dit moment veel zien, is de tendens om kozijnen te “schrappen”. De profielen worden steeds slanker en dunner en daarmee nagenoeg onzichtbaar. Uit esthetisch oogpunt kan het echter net zo interessant zijn, om bewuste accenten te plaatsen. Zo kun je bijvoorbeeld kozijnvleugels markeren of door de keuze voor ander materiaal eruit lichten.

In hoeverre beïnvloeden modulariteit en materialiteit van kozijnen de architectuur?
Heel eenvoudig: met de formele vrijheid groeit onze vormgevingsvrijheid. Een grote en modulair combineerbare keuze aan materialen, kleuren en structuren vergroot onze mogelijkheden tot in het oneindige. Ook wat betreft de details. De kleur van de glaslatten, de afstandshouders tussen de glazen ruiten, de structuur van de beglazingen, hun reflectie ... alles kan individueel vormgeven worden.

Daarbij gaat het echter ook altijd om de enscenering van binnen en buiten ...
Kozijnen kunnen bijvoorbeeld een kader scheppen of met perspectief spelen. Vooral grote glasoppervlakken laten de grenzen tussen binnen en buiten vervagen en zorgen voor een bijzonder ruimtelijk effect. Ook kleine ruimtes kunnen met praktisch geplaatste kozijnen opengebroken worden en een zekere ruimtelijkheid krijgen. Licht geeft ruimte vorm.

Hoe belangrijk zijn kozijnen voor het welzijn en de woonkwaliteit?
Oneindig belangrijk. Kozijnen zorgen voor licht en zonder licht kunnen wij niet leven. Naast het indirecte natuurlijke licht kun je door een bewuste planning van de kozijnen ook direct zonlicht ergens binnenhalen. Het spel van licht en schaduw dat zo in de ruimte wordt gecreëerd verandert in de loop van de dag en draagt bij aan het wooncomfort.

Welke vormgevingstrends ziet u, waar gaat de ontwikkeling heen?
Vandaag de dag is vooral de vraag naar energie-efficiëntie zeer actueel. Architectuur levert een belangrijke bijdrage aan duurzaamheid – dat wordt ook via het design zichtbaar. De uitdaging is, om de energetische voetafdruk van gebouwen zo laag mogelijk te houden en de architectonische ontwerptaal verder te ontwikkelen.

Hoe doen we dat?
Ten eerste door de keuze voor recyclebare materialen, waarvan de fabricage het milieu zo weinig mogelijk belast. Ten tweede door intelligente gebouwschillen, die niet alleen optimaal isoleren, maar bijvoorbeeld ook van passieve zonne-energie gebruik maken. Duurzaamheid kan echter evengoed betekenen, dat er flexibele gebouwen worden ontwikkeld, die afhankelijk van de gebruikseisen veranderen. Zo kunnen verbouwingen vermeden worden.

Welke rol speelt het thema duurzaamheid bij de keuze van een product?
Bij de keuze van een bouwelement kun je tegenwoordig niet meer om duurzaamheid heen. Daar komen nog andere criteria bij, zoals bijvoorbeeld de prijs en de technische uitvoering etc., maar voor de gebouwschil is vooral duurzaamheid doorslaggevend.